---

Handel Keskesdijk

---

Het enige overgebleven kèske van de oorspronkelijke reeks uit de zeventiende eeuw 

Handel met zeven smarten
maandag 16 maart 2020

Vanwege de coronacrisis, die ook op maandag 16 maart 2010 volop tiert in de wereld, gaan we andere dingen doen. We willen niet teveel mensen ontmoeten en toch genieten van de eerste echte dag met voorjaarszon.
We gaan dus wandelen!

Niet ver, nee dat niet! Want we willen een aantal foto’s maken van de Zeven Smarten van Maria, die we verbeeld zien langs de weg van Handel naar Gemert. Of eigenlijk moeten we zeggen: van Gemert naar Handel.

De officiële benaming van de Keskesdijk is de Handelseweg.
Deze weg voert van de O.L. Vrouwestraat in Handel, van de plek waar ik jarenlang woonde, naar de Lodderdijk, die naar Gemert leidt.
Vanuit Gemert zag ik als kleine jongen vaak de processies langs trekken richting kerk in Handel, waar vele mensen ‘op baevert’ gingen.

Tegenwoordig komen er jaarlijks nog maar een drietal processies over de Keskesdijk, waarvan die uit Valkenswaard rond de feestdag van Petrus en Paulus op 29 juni de bekendste is. Veertig kilometer te voet naar Handel; heel vroeger gingen sommigen op blote voeten!

Dat doen wij vandaag niet. En we wandelen ook tegen de richting in! Gewoon omdat we toch al het processiepark van Handel waren en daar de wonderbare bron en het openluchtaltaar bezocht hebben.
We volgen de weg vanaf de kerk naar Gemert, de zogenaamde ‘keskesdijk’ dus!

---

De dijk met meer keskes dan smarten

Sinds jaar en dag komen vele pelgrims naar Handel toe en dat doen ze vaak te voet via de weg van Gemert naar Handel.
En langs deze weg vindt de allereerste kennismaking met het Maria-oord plaats: de kleine wegkapelletjes, keskes genaamd, die onregelmatig aan de linkerkant van de weg gebouwd werden.
De beeldengroepen in de nissen van de keskes geven de Zeven Smarten van Maria weer. De verering van de Zeven Smarten van Maria dateert van 1429, wat niet wil zeggen dat er toen al kapelletjes naast de Keskesdijk gebouwd werden. Er is hierover geen duidelijk document aanwezig, maar waarschijnlijk werden ze gebouwd aan het einde van de 17de eeuw: 1696 is een jaartal dat ergens genoemd wordt.
Er is nog slechts één oorspronkelijk keske, hoewel gerestaureerd, uit de zeventiende eeuw aanwezig, in een bocht aan de Lodderdijk net buiten Gemert. Zie de bovenstaande foto. Daarin staat een beeld van Maria, waarvan oorspronkelijk alleen de rechterarm was overgebleven. Aan de hand van dit overblijfsel en aanwezig fotomateriaal is in 1993 een replica vervaardigd.

In 1885 werd een nieuwe serie keskes van de Zeven Smarten van Maria geplaatst en die dus nu nog te bezichtigen zijn. Om vandalisme en weersinvloeden tegen te gaan werden de nissen met de beeldengroepen later beschermd met een glasplaat.

Tussen al die kleine wegkapelletjes in – het laatste staat kort bij de parochiekerk van Handel – vinden we de grotere Ossenkapel.
Volgens de legende wilden de ossen, die de bouwmaterialen moesten brengen voor de bouw van de Mariakapel, hier op deze plek geen halt houden, maar liepen ze nog 800 meter verder naar de plaats waar nu de Handelse parochiekerk staat. Daar kwam volgens de bouwvakkers het water, dat nodig was voor de bouwactiviteiten, spontaan uit de grond opwellen.
Daar vinden we de wonderbare bron nu nog steeds.